یک تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل: مذاکرات و توان دیپلماتیک ایران می‌تواند آمریکا را محکوم کند

‌دکتر روح‌الله اسلامی در گفت‌وگویی در خصوص بیانیه پایانی نشست کمیسیون مشترک برجام، اظهار کرد: سیاست خارجه کشورها تحت‌تاثیر چند عامل بسیار مهم قرار دارد، اولین عامل مهم این است که کشورها به لحاظ توان نظامی و قدرت بازدارندگی، کشور قدرتمندی بوده و یا سلاح‌های بسیار پیشرفته‌ای داشته باشند که مهم‌ترین آن داشتن سامانه‌های قدرتمند جنگی و نظامی است و بعد اینکه متحدان بزرگی داشته باشند.

وی افزود: دومین عاملی که یک سیاست خارجه را موفق می‌کند، توان اقتصادی یعنی میزان رفاه و فعالیت‌‎های اقتصادی مردم و مراودات اقتصادی با کشورهای دیگر است. مورد سوم دیپلماسی و چانه‌زنی است. مجموعه‌ای از مذاکرات و دیپلماسی که یک کشور در محیط بین‌الملل انجام می‌دهد، می‌تواند تضمین‌کننده سیاست خارجه یک کشور باشد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ما سه محور داریم که هر کدام از آن‌ها می‌تواند ما را موفق کند، عنوان کرد: کاری که ایران با کشورهای اروپایی انجام می‌دهد، در محور سوم قرار می‌گیرد. ما در محور سوم، دیپلماسی و مذاکراتی را انجام می‌دهیم تا وضعیت کشور بهتر شود اما به این دلیل که محور دوم یعنی وضع اقتصادی و میزان مراودات با کشورهای دیگر، ضعیف است، مجموعه کارهایی که در محور اول صورت می‌گیرد، با اقداماتی که کشورهای منطقه و بین‌الملل انجام می‌دهند، مغایرت‌هایی دارد.

اسلامی ادامه داد: توان دیپلماتیک ما نمی‌تواند به تمام معنا منافع ملی و منافعی را که در سیاست خارجه تعیین کرده‌ایم را قابل دستیابی کند.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه این بیانیه می‌تواند اقتصاد ما را به مقدار کمی آرام کرده و افکار عمومی را راضی ‌کند، تصریح کرد: شرایط به این دلیل که برخی شرکت‌های اروپایی ایران باقی می‌مانند، بعضی از مبادلات ارزی انجام می‌شود و همین‌طور برخی خرید نفت ایران را ادامه می‌دهند، بهتر می‌شود. بعد از مذاکرات چند روزی است که افزایش قیمت سکه و ارز متوقف شده است.

وی بیان کرد: از لحاظ بین‌المللی اینگونه نیست که بین آمریکا و اتحادیه اروپا شکاف ایجاد شود، اتحادیه اروپا مقابل آمریکا بایستد و برای ایران هزینه کند. اتحادیه اروپا بیشتر از منظر منافع ملی کشورهای خود و مجموعه قراردادهایی که با ایران بسته است، مذاکره می‌کند تا ایران را در جهت منافع خود در برجام نگه دارد، اما این وضعیت به این معنا نیست که آن‌ها با هم اختلاف دارند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: مجموع مراودات کشورهای عضو اتحادیه اروپا با آمریکا حدود 600 میلیارد و مجموع مراودات اقتصادی و حجم مبادلات تجاری آن‌ها با ما حدود 20 میلیارد بوده و این مقدار بسیار کم است. آمریکا جزو شریک‌های اول تجاری با اتحادیه اروپا بوده و ما هفتادمین شریک تجاری اتحادیه اروپا هستیم.  هیچگاه آن‌ها به خاطر ما، سود بزرگی را که از آمریکا می‌برند، کم‌رنگ نمی‌کنند.

اسلامی گفت: مذاکره خوب است و هرچقدر که ما مذاکره کرده و دیپلماسی را به جریان بیندازیم، حداقل می‌توانیم آمریکا را به لحاظ حقوقی و عرف بین‌الملل محکوم کنیم. اگر مذاکره نکنیم ممکن است کارها و اقداماتی را علیه ما انجام دهند. همانطور که در دور دوم ریاست جمهوری احمدی‌نژاد نیز همین کار را کردند و نه تنها ما تحت فشار بودیم و منافع‌مان تامین نمی‌شد بلکه آن‌ها توانستند به لحاظ حقوقی و عرف بین‌الملل نیز ما را شکست داده و شرایط تحریم بسیار بدی را علیه کشور ما به راه بیاندازند.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: مذاکرات و توان دیپلماتیک ایران می‌تواند از برخی موارد جلوگیری کرده و آمریکا را به لحاظ حقوقی محکوم کند تا آن‌ها اقدامات بعدی که همان تحریم‌های بسیار شدید است را انجام ندهند.

وی در خصوص صحبت‌های اخیر دکتر روحانی در زمینه نفت، عنوان کرد: در فرآیندهای مذاکره دو اقدام صورت می‌گیرد، کشورها یا کارهای تشویقی و یا تنبیهی انجام می‌دهند. رئیس جمهور قصد داشت تا هر دو جنبه را رعایت کند و تهدید به بستن تنگه هرمز کرد. این کار چندان جوابگو به نظر نمی‌رسد و با این اقدام بیش از اینکه کشورهای اروپایی به همکاری تشویق شوند، هراس ایجاد می‌کند و شاید آن نتایجی که باید را نداشته باشد.

این استاد دانشگاه بیان کرد: اگر تهدید صورت نگیرد بهتر است. در روابط بین‌الملل عنوان می‌کنند که باید به گونه‌ای رفتار کنید تا از شما چهره عقلانی، محاسبه‌گر و حقوقی ترسیم شود. حتی اگر می‌خواهید زور داشته باشید، نباید یک‌جانبه، ناگهانی و به صورتی انجام دهید که دیگران بترسند و اقداماتی را علیه کشور انجام دهند، زیرا ما در حال حاضر نیاز به فروش نفت، ورود ارز، تکنولوژی و خرید هواپیما داریم و این‌ موارد با تهدید به دست نمی‌آیند زیرا توان اقتصادی و نظامی ما در حدی نیست که بتوانیم آن‌ها را تهدید کنیم.

اسلامی با بیان اینکه تا زمانی که برجام به سازمان ملل، اتحادیه اروپا، شورای عالی امنیت و شورای حکام نرسد، پابرجا است، تصریح کرد: ما در برجام فواید بسیار بزرگی را به دست آوردیم. بزرگ‌ترین فایده این بود که تحریم‌های شورای امنیت لغو شد. این دستاورد بسیار بزرگی بود اما آمریکا اعتقاد داشت که سهمی از این پیروزی ندارد و تمام سهم به اروپایی‌ها، چین و روسیه رسیده است بنابراین این توافق را به هم زد.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: ایران نباید از برجام خارج شود. حضور در برجام و نیز حضور کشورهای اروپایی مانع است و وضعیتی را ایجاد می‌کند که جلوی اقدامات خطرناک آمریکا در مراحل بعدی را می‌گیرد. در حال حاضر بیشتر آمریکا محکوم است تا ایران. پشت این اقدامات علاوه بر آمریکا، مجموعه‌ای از لابی‌های عربستان سعودی و اسرائیل وجود دارد که آن‌ها فعالیت می‌کنند.

وی افزود: بازیگران زیادی مشغول کار هستند تا بتوانند ایران را به وضعیت بحرانی برسانند و ما باید حواسمان جمع باشد تا این اندک وضعیت و امکانی را که وجود دارد، از بین نبریم و ایران نیز این کار را نخواهد کرد زیرا خروج از برجام بیشتر به ضرر ایران است تا کشورهای دیگر.

انتهای پیام